Epoki muzyki.

KOLĘDY.

Skąd pochodzi słowo KOLĘDY? Kto zaśpiewał pierwszą kolędę? Jaka polska kolęda jest najstarsza?

Powinnam teraz pisać o muzyce starożytności, lecz ze względy na nadchodzące święta, postanowiłam wprowadzić was w czas kolęd i wyłożyć skróconą historię tych nastrojowych pieśni.

św. Franciszek

KOLĘDY - od języka łacińskiego colendae - pierwszy dzień miesiąca.Według ,,Nowego słownika języka polskiego" pod redakcją Elżbiety Sobol: kolęda to pieśń religijna o tematyce związanej ze świętami Bożego Narodzenia i w tym okresie śpiewana; kantyczka pastorałka.
Według legend pierwszą osobą , która zaśpiewała kolędę był św. Franciszek z Asyżu. Jest w tym nieco prawdy, gdyż franciszkanie kultywowali śpiewanie pieśni o narodzeniu Jezusa i rozpowszechniali ten zwyczaj w całej Europie.Za najstarszą zachowaną polską kolędą uważa się tekst ,,Zdrow bądź krolu anjelski".  Czy zastanawiacie się dlaczego taka dziwna nazwa? Otóż ta kolęda pochodzi z 1424 roku i została napisana w języku staropolskim. A oto krótkie ciekawostki o najbardziej znanych kolęd:

,,Cicha noc" - tą kolędę zna cały świat, a potwierdza to fakt że śpiewamy ją w ponad 100 językach. Stworzenie tej pieśni przypisuje się austriackiemu nauczycielowi i organiście Franzowi Xaverowi Gruberowi, z parafii św. Mikołaja w Oberndorf.

,,Przybieżeli do Betlejem" - ta kolęda natomiast powstał w okresie baroku i o dziwo kiedy pojawiła się w zborze J. K. Dachnowskiego ,, symfonie anielskie"  (1631r.)  nie miała refrenu. Dopiero ks. Mioduszkowski umieścił go w śpiewniku ,,Pastorałki i kolędy".

,,Gdy śliczna Panna" - tekst i melodię pochodzącą z początków XVIII wieku, znaleziono w zborach biblioteki Jagielińskiej.

,,Kolędy stanowią cenny skarb w naszym dziedzictwie kulturowym. W okresie Bożego Narodzenia, a szczególnie w wieczór wigilijny, radują serca Polaków, pogłębiają więzi rodzinną i narodową."

                                                                                                                 biskup Albin Matysiak

                                                                                                                             ~Iza Ługowska